Vitrineverhaal 6 - Carnavaleske historische zotheden

Oosterhout, 12 februari 1956. In de Brabantse stad Oosterhout (Easterwood del Carnavallo) barst onder aanvoering van Prins Mienus 1 en zijn Raad van Elf de eerste openbare carnaval los. Dat hebben inwoners onder meer te danken aan Leo Wellens, die als oprichter van de Oosterhoutse Carnavalstichting de Smulnarren groen licht kreeg om het begin van het vasten uitbundig te vieren. Op straat deze keer.

‘Om één uur gaat het beginnen; vooruit met de leut’, staat bij het programma in de krant geschreven. Prins Mienus 1 wordt bij de opening welkom geheten door de Boerenkapel. Daarna onder meer op de agenda: de kinderoptocht, het prinsendiner en de rondgang per trein langs danszulders en staminekes. 

Oosterhout feest vervolgens nog twee dagen. Op maandag is de Boerenbruiloft van Hendrien en Joanus op de Heuvel en op dinsdag spelen dorpsgenoten de gekostumeerde voetbalwedstrijd op de wei achter een café. Wie de aftrap verzorgt? Mienus 1 natuurlijk. Pas om half twaalf ’s avonds komt er een eind aan de festiviteiten: Easterwood del Carnavallo begraaft carnaval 1956.

 Kabinet der Zotheid

Met het symbolische afscheid van de allereerste jaargang plantten De Smulnarren meteen een zaadje: Oosterhouters zijn altijd van het feest blijven houden. Niet alleen loopt Kaaiendonk – zo heet de stad sinds 1978 tijdens carnaval – compleet uit, sinds december 2022 heeft het zelfs een carnavalsmuseum: Ut Kabinet der Zotheid. Hier vertellen pronkstukken het hele Kaaiendonkse verhaal.

“Van foto’s en uitnodigingen tot kleding en onderscheidingen: we hebben er 24 vitrines mee gevuld”, aldus oprichter Karin Mertens. “Maar de belangrijkste items zijn de insignes die echte Kaaiendonkers om hun nek dragen. Iedere editie sturen bewoners hun ontwerp in op basis van het jaarlijks wisselende motto, waarna de Oosterhoutse Carnavalstichting de Smulnarren (OCS) het beste ontwerp ook echt uitbrengt. Iedereen wil zo’n insigne hebben. Op Markplaats worden ze zelfs voor grote bedragen aangeboden.”

“We willen van Ut Kabinet meer dan een museum maken: het moet ook een ontmoetingscentrum zijn”

Door Kaaiendonkers geschonken

Karin is zelf ook fervent carnavalsvierder en insigneliefhebber. Haar privéverzameling was zelfs de aanleiding voor Ut Kabinet der Zotheid. “Toen ik in 2013 mijn kast opruimde, liet ik een insigne kapotvallen”, vertelt Karin. “Toen dacht ik: ik ga ze sparen. Na een oproep aan stadsgenoten kreeg ik een heleboel insignes en allerlei andere ‘historische zotheden’. Ze zeiden vaak tegen me dat ik dan ook maar álles mee moest nemen. Zo is de complete collectie door Kaaiendonkers geschonken.”

Een biertje, koffie of Schrobbelèr

Het museum is uiteindelijk als stichting gevestigd op een prachtige plek in het stadshart: tussen de Sint-Jansbasiliek en Theater De Bussel. Hier wandelen mensen gemakkelijk even binnen. Ze komen dan terecht in een carnavalesk sfeertje… “Natuurlijk staat er gezellige muziek op”, zegt Karin. “

 “Ook kunnen bezoekers een koffie, biertje of Schrobbelèr drinken. Zo willen we van Ut Kabinet meer dan een museum maken. Het moet ook een ontmoetingscentrum zijn, waar mensen de verhalen van vroeger oprakelen.”

En doen de bezoekers het niet onderling? Dan zijn er nog altijd de vrijwilligers. “Zij vertellen enthousiast over de stukken in de vitrinekasten”, vertelt de initiatiefnemer verder. “Daardoor gaan herinneringen nog veel meer leven. En hopelijk al helemaal door ons nieuwste initiatief: Ut Kabinet vertelt. Drie oudgedienden nemen dan steeds dertig bezoekers mee terug in de tijd. Ja, ik denk dat deze bijeenkomsten in no-time vol zitten.”

“De monteurs werden net zo blij van de vitrines als wij”

Prachtige vitrines

Karin is in haar nopjes met de veelbelovende start van Ut Kabinet. Mensen weten de weg al aardig te vinden en zijn na een rondgang positief over het museum. “Dat komt mede door de prachtige vitrines van SDB”, aldus de initiatiefnemer, die ook te spreken is over de samenwerking. “Al vanaf het begin voelde het goed. Ik was welkom in de werkplaats in Rosmalen en mocht alles zien. Daarna hebben ze écht meegedacht met ons budget en de mogelijkheden. Zelfs tijdens de plaatsing was het een feestje. De monteurs werden net zo blij van de vitrines als wij!”

Achter elk object in een vitrine schuilt een bijzonder verhaal. Het pronkstuk heeft de ereplaats achter glas natuurlijk niet voor niets gekregen. We vertellen deze historische, spannende en meeslepende verhalen in de rubriek Vitrineverhaal.

Heeft u ook een Vitrineverhaal om van te smullen? Laat het ons weten via [email protected] .