To the rescue voor de xylotheek van Kasteel Groeneveld
Bijna 150 kistjes in de vorm van een boek. Met als je het opent: links de beschrijving van een boomsoort, en rechts een herbarium met onder meer gedroogde bladeren, zaden en twijgjes. Samen vormen ze Xylotheek van Schlümbach: een vermaarde collectie die Koning Lodewijk Napoleon in 1809 schonk aan de universiteit van Leiden. Die móét natuurlijk goed bewaard blijven.
Sinds 1980 is de Xylotheek van Schlümbach te zien in Kasteel Groeneveld in Baarn, dat eigendom is van Staatsbosbeer. Daar ontfermt hoofd technische dienst John Klok zich met volle overgave over de ‘boekkistjes’. Toch ging dat in 2010 bijna mis, toen de xylotheek bij een grootschalige renovatie naar de kelder van het kasteel verhuisde.
“De ontwerper van toen had het goede idee geleend van een mini-klimaat”, aldus John. “Zo zou de collectie in conditie blijven met een simpeler systeem dan voorheen. Een aardige gedachte, maar de uitvoering liet te wensen over. De kasten waren namelijk niet luchtdicht.” Gelukkig voor de kistjes kwam Eric van de Vliet van SDB to the rescue. John: “Toen ik hem op een beurs trof, zei hij: als we het voor het oudste aandeel ter wereld in het Westfries Museum kunnen, kunnen we het ook voor jou.”
Klimaatgecontroleerde vitrine
Zo gezegd, zo gedaan: John en Eric bedachten voor Staatsbosbeer de perfecte oplossing. De kistjes liggen nu veilig in een klimaatgecontroleerde vitrine met een gerenommeerd Oostenrijks systeem. “Alle stukken zien er nog uit zoals het hoort”, vertelt John, die er bovendien maar amper omkijken naar heeft. “Ik controleer de installatie één keer in de week. Dan kijk ik of er pompwater uit moet of juist extra kalkvrij water erin. Verder gaat de installatie iedere tweeënhalf jaar naar Oostenrijk voor een servicebeurt. SDB helpt me daarbij. Ze zorgen zelfs voor een tijdelijk systeem.”
“SDB weet precies wat de eeuwenoude stukken in de klimaatgecontroleerde vitrine nodig hebben”
Collectiebeheer door Helicon
Helicon Conservation Support controleert al jaren de staat van de xylotheek. Op dit moment zijn ze dik tevreden, maar dat was na de verbouwing van 2010 wel anders. “Helicon trok aan de bel toen ze de collectie achteruit zagen gaan”, zegt John. “Ze hebben de kistjes toen in een eigen kast terug in conditie gebracht. Later gebruikte Helicon onze vorige kast nog wel eens als showcase op een symposium. Maar dan wel als voorbeeld van hoe het niet moet.”
Tevreden
Dat het beheer inmiddels zo feilloos verloopt, stemt John tevreden. Dat is de hoofd technische dienst van Staatsbosbeheer ook over onze samenwerking. “Het contact is prettig en ze weten precies wat de eeuwenoude stukken in de klimaatgecontroleerde vitrine nodig hebben. Vraagt iemand me om advies? Dan raad ik SDB zeker aan!”
